از شیر گرفتن؛ چرا و چگونه؟ - مجله گذر عمر

ترجمه: آتنا جهانگیری

قابل توجه والدینی که کودکشان دارد 2 ساله می گردد

یکی از چالش های پیش روی مادران چگونگی از شیر گرفتن فرزندشان است. در این مطلب کوشیده شده ضمن بیان مزایای شیر مادر راه چارههایی برای این موضوع ارائه گردد. همه ما از مزایای شیر مادر آگاه هستیم به طوری که هر چه زمان شیر دادن به فرزند بیشتر باشد، او به همان مقدار از مواد مغذی موجود در شیر مادر بهره مند می گردد. ضمن این که این مساله بعد معنوی هم دارد چون به واسطه شیر خوردن ارتباط عاطفی عمیقی بین مادر و فرزند شکل می گیرد. به همین علت در بعضی از جوامع مثل کشور خودمان توصیه می گردد به بچه ها تا سن 2 سالگی هم شیر بدهند و برعکس در بعضی از کشورها بعد از 6 ماهگی دیگر بچه ها از شیرمادر تغذیه نمی نمایند.

یکی دیگر از دلایل وابستگی بچه ها به شیر خوردن ارتباط مستقیم آنها با خوابشان است در نتیجه وقتی کودک شروع به راه رفتن می نماید کم کم این علاقه مندی و میل به خوابیدن همزمان با شیرمادر هم از بین می رود و امکان دارد فرزندتان با گرایش به خوردن غذاهای معمولی به صورت مستقل شیر خوردن را هم کنار بگذارد.

برترین زمان از شیر گرفتن

پیشنهاد اغلب پزشکان، دادن حداقل یک سال شیر دادن به فرزند است. بعد از یک سال وقتی تصمیم گرفتید که او را از شیر بگیرید خیلی آهسته این کار را شروع کنید به طوری که مطمئن باشید فرزندتان نیازهای روحی اش را به شیوه ای دیگر به دست می آورد. به آهستگی این کار را انجام دادن برای خود مادر هم مفید است چرا که باعث می گردد حالت دردناک داخل پستان هایتان را بعد از شیر گرفتن کمتر احساس کنید. یکی از راه چارههای پیشنهادی محققان در آغوش گرفتن و بوسیدن بیشتر فرزندتان است.

یکی از راه هایی که مادران می توانند متوجه شوند برترین زمان برای از شیر گرفتن فرزندشان چه زمانی است، تماشا صحنه های به دهان گرفتن چیزهای مختلف مانند اشیای اطراف است که حدودا از 6 ماهگی به بعد شروع می گردد.

راه چارههایی برای از شیر گرفتن کودک

- یکی از وعده هایی که به فرزندتان شیر می دهید ـ وعده ای را انتخاب کنید که از درجه اهمیت کمتری برخوردار است ـ حذف کنید.

- شروع به پیدا کردن بعضی جایگزین های غذایی کنید. اگر کودک تان زیر سن 1 سال است، می توانید از مکمل های غذایی بهره ببرید واگر بیشتر از یک سال دارد پیشنهاد ما استفاده از غذاهایی مانند غذاهای خودمان است.

- محبت کردن یکی از موضوع های مهمی است که باید به آن بسیار توجه کنید. وقتی کودک تان را از شیر می گیرید از نظر عاطفی کمی دچار خلا می گردد پس سعی کنید این فضای عاطفی را به وسیله بازی کردن با وسایل مجذوب کننده گردش و سرگرمی مثلا پارک رفتن یا تماشا یک تئاتر بچگانه پر کنید.

- برای از شیر گرفتن هیچ وقت با او مجادله نکنید یعنی اگر از هر راهی استفاده کردید اما باز هم کودک شما تمایل شدیدی به خوردن شیر داشت فعلا به او شیر بدهید تا پیدا کردن یک راه چاره مناسب دیگر چرا که اصرار ورزیدن به این کار در زمانی که نباید باعث صدمه های روحی جبران ناپذیری در او می گردد.

- همان طور که می دانید شیر خوردن فرزند شما یک عمل بسیار آرامش بخش برای او محسوب می گردد پس اگر در طول دوران از شیر گرفتن احیانا دچار وضعیتی شد که به محبت و آرامش بیشتری نیاز داشت ـ به طور نمونه عمل خطایی انجام داده بابت این موضوع او را دعوا نموده اید یا حین دویدن، می افتد ـ شیر دادن را از او دریغ نکنید چون تبعات شیر ندادن در این حالت بیشتر است و ممکن است از نظر روحی در آینده آسیب پذیر گردد.

- در طول مدت زمانی که کودک تان را از شیر می گیرید امکان دارد به توصیه دیگران به با شیشه به او شیر بدهید اما ما پیشنهاد می کنیم شب ها شیشه را در دهانش نگذارید چون باعث خراب شدن دندان هایش می گردد. اگر هم احساس تشنگی کرد برای آب دادن از لیوان بهره ببرید نه شیشه شیر.

- طی تحقیقات، پزشکان به این نتیجه رسیده اند که از شیر گرفتن بچه ها بعد از یک سالگی آسان تر است چرا که غذاهای بیشتری هست که می توانید به اسم جایگزین از آن بهره ببرید.

فرایند از شیر گرفتن کودک شما متغیر است و به عواملی مختلفی بستگی دارد اما از چند هفته در حداقلی ترین حالت تا 6ماه در حداکثری ترین حالت خواهد بود و خیلی به این مساله بستگی دارد که فرزند شما از این موضوع خسته شده باشد و بتواند خودش را با شرایط تازه تطبیق دهد. و نهایتا قانون خاصی که حتما باید در این سن خاص کودک تان را از شیر بگیرید نوشته نشده است. در این مورد کمی به حس هایتان هم اطمینان کنید.

نظر متخصص بچه ها : دکتر محمداسماعیل مطلق، متخصص بچه ها و دانشیار دانشگاه جندی شاپور

برای این کار 3 هفته وقت بگذارید

تغذیه با شیر مادر می تواند سیستم ایمنی شیرخوار را تقویت کند بنابراین توصیه می گردد تا آنجا که برای مادر مقدور است، مدت طولانی تری به کودکش شیر بدهد. تا قبل از 12 ماهگی، کودک بعضی از مواد مغذی را به وسیله غذاهای جامد دریافت نمی نماید. توصیه می گردد بعضی از موادغذایی را هم تا قبل از یک سالگی به بچه ها ندهید. در هر صورت، تغذیه با شیر مادر باید تا خاتمه یک سالگی حتما ادامه پیدا کند. بعد از یک سالگی کودک می تواند با فنجان یا لیوان مخصوص مایعات بنوشد. بیشتر متخصصان کودک و حتی روان پزشکان به مادران توصیه می نمایند یک و نیم تا 2 سال به بچه شیر بدهند و زمانی که تصمیم گرفتند کودک را از شیر بگیرند، این کار را به تدریج انجام دهند. بهتر است برای متوقف کردن این کار، 3 هفته وقت اختصاص دهید. ابتدا زمانی که کمترین شیر را در سینه دارید (حوالی غروب) کودک خود را با یک وعده غذایی جامد یا مایعات دلخواه مشغول کنید و وعده شیر را حذف کنید. یکی، دو روز بعد، یک وعده دیگر روزانه را حذف کنید. به مرور بدون اینکه کودک را تحت فشار بگذارید وعده های روزانه را طوری حذف کنید که این کار برای هر دوی شما رضایت بخش باشد.

نظر روان پزشک بچه ها : دکتر کتایون خوشابی ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

زمانی برای ازشیرگرفتن بچه ها

برترین سن برای از شیرگرفتن بچه ها، دوسالگی است. برای رسیدن به نتیجه مطلوب، توصیه می گردد کودک را به تدریج از شیر بگیرید. به این صورت که در طول روز مقدار دسترسی کودک به سینه مادر کمتر گردد. مثلا مادر لباس های بادی یا لباس هایی که دسترسی کودک را به سینه مادر کمتر می نماید، بپوشد یا ساعتی از روز در خانه حضور نداشته باشد. پس از این که به تدریج در طول روز مقدار شیردهی کمتر شد، بهتر است شیردهی در شب هم کاهش یابد.

البته به طور طبیعی، بچه ها شیرمادرخوار، به شدت به شیر مادر وابسته هستند و از حدود یک سالگی به بعد معمولا به محض بیدارشدن در شب، مادر سینه اش را که منبع اطمینان و آرامش برای کودک است، در دهان وی می گذارد که به نوعی نقش پستانک برای کودک پیدا می نماید بنابراین وابستگی به سینه و شیر مادر طبیعی است. این مساله باعث می گردد که مادر خواب راحت و کافی نداشته باشد و مقدار و دفعات شیرخوردن کودک زیاد است. مادری که شیر خوبی دارد با توجه به تمامی مزایای شیر مادر، بهتر است تا سن دوسالگی شیر بدهد. این مساله در خصوص فرزند دختر یا پسر فرق چندانی ندارد. مادرانی هم که به تدریج پیروز نشده اند شیردهی را متوقف نمایند باید این کار را به صورت ناگهانی انجام دهند. مثلا با سیاه کردن سینه یا چسب زدن روی آن شاید بتوانند حواس کودک را پرت نمایند. مادری که تصمیم به این کار می گیرد، باید قاطعیت داشته باشد. اگر در دوره قطع شیردهی، به علت بی تابی یا از سردلسوزی در یک نوبت به کودکش شیر دهد، به هدفش نمی رسد. اگرچه در بعضی از بچه ها بعد از قطع شیردهی دوره های بی قراری و گریه کردن وجود دارد اما والدین به خصوص مادران عزیز نباید نگران باشند زیرا این مشکل با گذشت زمان حل می گردد. بهتر است در مواقعی خاص برای کودک برنامه خاص بیرون رفتن و بازی کردن در خانه یا استفاده از بازی های آموزشی یا اسباب بازی برای سرگرم کردن کودک در نظر گرفت تا شیرخوردن را فراموش کند.

منبع:هفته نامه سلامت

/ج

منبع: راسخون