قیمت عجیب خوراکی در سال 90
به گزارش مجله گذر عمر، 111 هزار و 140 تومان کل پولی است که سال 90 برای خرید سبد مشخصی از کالای خوراکی شامل گوشت، برنج، میوه، سبزیجات و مواد پروتیینی هزینه می شد. این مبلغ در اسفند سال گذشته به بیش از یک میلیون و 100 تا 300 هزار تومان رسیده است. اگرچه این مبلغ برای زمانی است که خانواده ها می توانستند به راحتی کالا های اساسی و خوراکی مانند مرغ یا روغن را در فروشگاه ها پیدا کنند.
اعتماد در ادامه نوشت: 890 درصد بر آنچه خانواده برای تامین سبد معیشتی شان هزینه می کردند، افزوده شده و در این سال ها حداقل دستمزد از 330 هزار و 300 تومان در ابتدای دهه 90 به یک میلیون و 910 هزار تومان در سال 99 رسید که 478 درصد افزایش داشته است. مقایسه اعداد و ارقام نتیجه می دهد آنچه در ابتدای دهه 90 در ازای یک سبد از کالا پرداخت می شد، در سرانجامی دهه برای خرید چند قلم کالا هزینه می شود.
در سال 90 کل هزینه برای خرید کالا های خوراکی و اساسی 33 درصد حداقل دستمزد بود در حالی که در سرانجام دهه 90 این رقم به 50 تا 60 درصد حداقل دستمزد رسید.
یک سبد تعیین از کالا چند بود و چند شد؟
قیمت 26 قلم کالای خوراکی و اساسی برای یک خانواده 4 نفره شامل یک کیلو ماست، شیر و پنیر پاستوریزه، 250 گرم کره، یک شانه تخم مرغ، 10 کیلوگرم برنج درجه یک ایرانی، یک کیلو حبوبات (عدس، نخود و لوبیا)، یک کیلو از گوشت های گوساله، گوسفندی و مرغ، یک کیلو شکر، چای و قند، روغن مایع و میوه ها و سیفی جاتی مانند یک کیلو سیب، پرتقال، خیار، گوجه فرنگی، سیب زمینی و پیاز در سال 90 قیمتی حدود 111 هزار و 140 تومان داشت. در حالی که در سرانجام سال 99 به یک میلیون و 200 هزار تومان رسید. در این یک دهه فاصله با هزینه یک سبد معیشتی تنها می توان یک کیلو گوشت گوسفند یا 3 کیلو برنج درجه یک ایرانی یا 8 کیلو سیب خرید؛ هزینه یک سبد به چند کیلو کالا تقلیل پیدا کرده است.
خیلی دور خیلی نزدیک
10 سال می گذرد از روز هایی که قیمت هر کیلو برنج درجه یک ایرانی 3 هزار و 730 تومان، گوشت گوساله کیلویی 17500 تومان، مرغ کیلویی 4360 تومان و یک کیلو خیار هم 1070 تومان قیمت داشت. سالی که سرانه مصرف گوشت برای کشور 13 کیلوگرم بود و حال بر اساس گفته های پاییز سال گذشته علی اصغر ملکی، رییس اتحادیه گوشت گوسفندی به حدود 8 کیلوگرم رسیده البته که با توجه به جهش های ناگهانی گوشت قرمز در بازار همچنین کاهش قدرت خرید خانواده ها انتظار می رفت، سرانه مصرف کمتر باشد تا اینکه در ابتدای اردیبهشت سال جاری افشین دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک، سرانه مصرف گوشت را 6 کیلوگرم مطرح نمود.
البته که این رقم برای برخی مناطق شهری و روستایی که فقر بیشتری وجود دارد، صدق نمی کند. اما گوشت قرمز تنها کالایی نیست که مصرفش کاهش پیدا کرده است. بر اساس گزارشی که محققان مرکز آمار در دی ماه سال گذشته منتشر کردند، سرانه مصرف برنج نیز افت قابل توجهی داشته؛ در سال 90 مصرف سرانه این کالا در خانواده های کشور 43.6 کیلوگرم بود که به 36.4 کیلوگرم در سال 98 رسید.
با وجود اینکه در زمان انتشار این گزارش سال 99 هنوز به سرانجام نرسیده، پیش بینی ها بر رسیدن مصرف سرانه برنج به 33.1 کیلوگرم برای سال گذشته بود. محاسبات این محققان نشان می دهد که سرانه مصرف گوشت ماکیان در سال 90 حدود 31 کیلوگرم بود که در سال 99 به 33 کیلوگرم رسید. هر چند این امر با وجود بالا رفتن قیمت گوشت قرمز طبیعی به نظر می رسد. اما می تواند زنگ هشداری برای کشور باشد. چراکه در صورت جهش دیگری در قیمت آن، گزینه پروتیینی دیگری در سبد معیشتی خانوار ها به وی ژه آن هایی که در دهک های کم درآمدی قرار دارند، باقی نمی ماند.
اما بخش نگران کننده دیگر گزارش این مرکز کاهش 21 کیلویی سرانه مصرف لبنیات طی سال های 90 تا 99 است؛ به گونه ای که در سال 90 سرانه مصرف 127 کیلوگرم عنوان شد که در 99 به 106 کیلوگرم رسید. البته که محققان مرکز آمار بر این باورند که در سال 99 و به دلیل شیوع گسترده تر کرونا، سرانه مصرف کاهش یافته و در سال 1400 هر ایرانی 4 کیلوگرم به سرانه مصرف خود اضافه می کند، اما اضافه شدن این میزان به سرانه مصرف لبنیات نیز چیزی از اصل ماجرا، بدتر شدن وضع هر ایرانی را تغییر نمی دهد.
چرا وضع مان بهتر بود؟
بهبود شرایط مالی نشات گرفته از شرایط سیاسی و بین المللی است. مادامی که تنش با سایر کشور ها افزایش یابد و زمان باقی ماندن در تحریم بیشتر شود، امید به بهبود مالی نیز نخواهد بود. آمار ها نیز گواه این موضوع است. در دهه 90 و تجربه دو بار تحریم که یکی از دیگری شدیدتر بود، آسیب پذیری اقتصاد بیشتر شده که این امر فشار را به طبقات فرودست جامعه افزایش می دهد. نتیجه آن نیز کاهش سرانه مصرف کالا های اساسی و ضروری برای سلامت جسم است.
در این بین حقوق و مزدبگیران ثابت بیشترین ضرر را خواهند دید چراکه مجبورند منابع ثابت و محدود خود را میان نیاز هایی که هر روز و هر ماه گران تر می شوند به گونه ای تخصیص دهند که حداقلی از کالا ها را مصرف کنند. البته اگر جهش قیمت ها به همین منوال ادامه یابد به نظر نمی رسد تخصیص منابع مالی به راحتی صورت پذیرد.
در ابتدای دهه 90 حداقل دستمزد 330 هزار و 300 تومان اعلام شد که در سال 99 به یک میلیون و 910 هزار تومان افزایش یافت. در این مدت نیز هزینه خرید یک سبد تعیینی از کالا های خوراکی و اساسی نیز از 111 هزار و 140 تومان به یک میلیون و 100 تا 300 هزار تومان رسید. در سال 90 خورد و خوراک 33 درصد از کل درآمد یک ماه فرد را به خود اختصاص می داد و مابقی نیز صرف خرید مسکن، بهداشت و درمان، حمل و نقل، تفریح و... می شد. در حالی که در سال 99 خورد و خوراک بیش از نیمی از درآمد فرد را از آن خود می کرد.
اینکه افرادی می توانند هزینه های خورد و خوراک، مسکن، بهداشت و درمان و... را با دستمزدی که به دو میلیون تومان هم نمی رسید، پوشش دهند، تنها از زندگی در شرایط سخت و تحریمی برمی آید. شرایطی که دهک های کم درآمدی فشار بیشتری می بینند و مجبورند خود را وفق دهند؛ حتی به بهای کاهش مصرف کالا های مهم و ضروری برای سلامت جسم.
منبع: فرارو