دست ساخته های هنرمندان گلستان یکی از دلایل سفر به این خطه هستند - مجله گذر عمر

فرش دستبافت، پوشش اقوام، زیور آلات ترکمنی، گلیم، قالیچه، پشتی، عروسک محلی و جاجیم از اصلی ترین صنایع دستی گلستان بشمار می رود که یکی از ویژگی های آن، انتقال سینه به سینه راز و رمز فراوری آن است که این آثار را به دست ساخته هایی غیرقابل تکرار بدل نموده است.

همزیستی ده ها قوم ایرانی از جمله فارس، ترکمن، سیستانی، ترک (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی، بلوچ و قزاق، فعالیت مراکز تاریخی و فرهنگی متعدد، بیش از 100 کیلومتر ساحل، خلیج گرگان و دریای خزر، واقع شدن بین 2 قطب دنیاگردی شمال کشور و زیارتی مشهد صنایع دستی، گلستان را به سرزمینی مورد توجه دنیاگردان و مسافران نوروزی بدل نموده است.

فرش ترکمن که به عنوان یکی از انواع فرش های اصیل دستباف با قدمتی چند هزار ساله در طول سالیان دراز بدون تغییرات زیاد در طرح و نقش همچنان بافته می گردد، از جمله صنایع دستی گلستان است که همپای فرهنگ، آداب و رسوم مردمان این دیار قدمت داشته و این دیرینگی هر روز به کیفیت و بهبود آن می افزاید تا جایی که دنیاگردان و مسافران این هنر دست بانوان ترکمن را در سبد سوغات خود قرار می دهند.

گلستان را به مهد فرش ترکمن می شناسند و در این میان ثبت دنیای این اثر و معرفی گنبد کاووس به عنوان شهر ملی فرش، در جذب دنیاگرد نقش بسیار زیادی دارد.

بعضی دنیاگردان فقط به نیت خرید فرش ترکمن به گنبد کاووس سفر می نمایند تا این صنعت حاصل دست زنان و دختران ترکمن را به عنوان سوغات به شهر خود ببرند.

زبیده ملکی، یکی از کارآفرینان روستای زیارت گفت: جاجیم روستای زیارت شهرستان گرگان به عنوان یکی از دست بافته هایی است که با نخ پشمی بافته می گردد که سوغاتی مناسبی برای دنیاگردان و مسافران بویژه در ایام نوروز محسوب می گردد.

به گفته وی، از این دست بافته به عنوان زیرانداز، پشتی، سجاده، فرش، پادری، سفره، رومیزی، کیف های دوشی و کوله پشتی استفاده می گردد.

وی با سابقه بیش از 35 ساله در این صنعت اضافه کرد: استفاده از جاجیم بین خانواده های روستایی و عشایر گلستان به عنوان زیرانداز، پلاس، فرش، رختخواب و پاپیچ رواج داشته و در زمان حاضر هم به عنوان چشم روشنی و سوغات هدیه داده می گردد.

وی گفت: بجز ایام نوروز و تابستان، دنیاگردان بسیاری در طول سال اقدام به خرید جاجیم نموده و از آنجا که جاجیم روستای زیارت شناخته شده تر بوده، افراد بسیاری تمایل به خرید این محصول و استفاده از آن در منازل خود دارند.

عاشور تاج یولی، یکی از بانوان ترکمن با اشاره به استقبال دنیاگردان از لباسهای سنتی گفت: فرهنگ غنی و دیرپای ترکمن در پوشاک سنتی این قوم تجلی پیدا نموده که از ابریشم، پوست، کتان و پنبه تهیه می گردد و شامل تن پوش، پاپوش، سربند و اجزای متنوع دیگر است.

وی اظهار کرد: قیرمیز کؤینک پیراهن های ابریشمی و سنتی، بالاق یا شلوار و چارقد از جمله پوشاک زنان ترکمن است که با سوزن دوزی زیبایی لباس دوچندان شده و ترکمن ها در طول تاریخ لباس سنتی و محلی خود را حفظ نموده و همچنان از این پوشش استفاده می نمایند.

فاطمه تیموری، یکی از بانوان ترک قزلباش هم گفت: لباس سنتی و محلی زنان مینودشت از پیراهنی به نام جامه، دامنی چین دار به نام تنبان، روسری سنتی با ریشه منجوق دار با نام دوتخته، رودلی سکه دوزی شده، پیشانی بندی به نام پیش مندلی برای زنان متاهل، کلاهی به نام کلته برای دختران مجرد همراه سکه دوزی اطراف آن، جلیقه و کلیجه یا کت آستین دار با نقوش سنتی از پارچه ابریشمی قرمز تشکیل شده و این لباس که در قدیم از ابریشم خالص بافته میشد از سوی بازرگانان مسیر جاده ابریشم به سایر نقاط دنیا می رفت و هواداران زیادی هم در آن منطقه ها داشت.

فاطمه یکتامهر، یکی از بانوان بلوچ گلستانی هم گفت: لباس زنان سیستانی با خامه دوزی، سیاه دوزی و سوزن دوزی در حاشیه یقه و سرآستین لباس برای دنیاگردان قابل توجه بوده و در بیشتر زمانها درباره سوزن دوزی های حاشیه لباس هایمان دختران و زنان جوان مشتاق گفت و گو هستند.

فاطمه معصومی که در صنعت عروسک های بومی سیاه رودبار در علی آباد کتول فعالیت می نماید، گفت: عروسک سیاه رودبار قصه رمزآلود و پیچیده ای دارد که بسیاری از گردشگر ها و دنیاگردان داخلی و خارجی را مجذوب خود می نماید.

عصمت خواجه هم یکی از فعالان فروش عروسک محلی هم در این ارتباط گفت: عروسک های محلی و سنتی چون سرخدال سیاه رودبار، گوسفند شاوره، الاغ مهربون قلعه قافه، کتولی، ماروچه و آروسک قلعه قافه با پوشش لباس محلی و رنگ های شاد ابریشمی سالهاست از سوی اهالی، دنیاگردان و مسافران این منطقه مورد استقبال قرار گرفته و نقش تاثیرگذاری در انتقال تاریخ شفاهی و فرهنگ غنی منطقه ایفا می نماید.

وی اضافه کرد: این دست ساخته ریشه در تاریخ فرهنگی و هنری نیاکان نگارستان اقوام ایران زمین داشته و بسیاری از دنیاگردان و مسافران نوروزی بویژه بچه ها به عنوان سوغات محبوب و ارزشمند از آن استقبال می نمایند.

صنم صادق پور، یکی از فعالان صنعت حصیربافی استان گلستان هم گفت: صنایع دستی حصیری یکی از مهمترین سوغات این استان شمالی برای مسافران نوروزی بوده که نظر هر تازه واردی را جلب می نماید؛ حصیر در میزان ها و شکل های مختلف بافته و مصارف گوناگونی همانند زنبیل، کلاه، سفره، سبد، آبکش، جانونی، خمره، اردوی خوری، کاسه و پیاله، باکس پیک نیک، جامیوه، ظرف سبزی، سینی دسته دار، زیربشقابی، هفت سین، جای سیب زمینی و پیاز داشته و توانسته خود را در سبد سوغات مسافران و دنیاگردان گلستانی جای دهد.

این بانوی کارآفرین خاطر نشان کرد: پنجشنبه های صلواتی را در شهرستان کردکوی برای تعمیررایگان وسایل حصیری راه انداختیم که حتی حصیرهایی که از استانهای دیگر هم خریداری شده به رایگان در این روز بازسازی و تعمیر می کنیم.

مهران مهدان، یکی از فعالان حوزه لاک تراشی گلستان در این ارتباط گفت: استقبال ویژه مسافران و دنیاگردان از ظروف چوبی مانند پارچ، لاکچه، لاک نان، لاک قند ریزکن و آب گردان با توجه به کارکرد مطلوب و زیبایی محصولات لاک تراشی پررونق تر از گذشته است.

وی اضافه کرد: معرفی بیشتر لاک تراشی به عنوان یکی از ظرفیت های مالی نگارستان اقوام تاثیر بسیاری در اشتغالزایی ساکنان گلستان خواهد داشت.

شیرین تنی، یکی از بانوان قزاق گلستانی هم با اشاره به استقبال دنیاگردان از زیورآلات سنتی گفت: زنان هنرمند گلستانی و بویژه قزاق، ترکمن، بلوچ، سیستانی و قزلباش بطور سنتی همراه با لباس محلی خود زیورآلات ساخت دستان خود از جمله دستبند، گوشواره، گردنبند و یا آویزهای مو را استفاده می نمایند و فرهنگ غنی نگارستان اقوام مختلف در زیورآلات سنتی با طرح های اصیل، زیبا و بسیار شاد هر ساله مورد استقبال مسافران و دنیاگردان نوروزی قرار می گیرد.