خلق شگفتی های طبیعی در جاذبه های نمکی ایران - مجله گذر عمر

بیشتر جاذبه های طبیعی نمکی در ایران در منطقه ها گرمسیری شکل می گیرند و در استان های فارس، هرمزگان و سمنان دیده می شوند. بعضی جزایر ایران در خلیج فارس، مانند جزیره هرمز هم در واقع کوه های نمکی هستند.

تضمین برترین قیمت بلیط هواپیما، بلیط قطار و رزرو هتل در تمامی نقاط دنیا فقط در خبرنگاران .

جاذبه های طبیعی نمکی در ایران چگونه ایجاد شده اند؟

هسته جاذبه های طبیعی نمکی در ایران از سنگ نمک تشکیل شده است. وقتی سنک نمک تحت فشار و لرزش شدید قرار می گیرد، به عنوان یک ماده الاستیک عمل می کند و یا خرد می شود و به حالت خمیر تبدیل می شود. اما وقتی جرم نمک با فشار ثابتی تحت فشار قرار می گیرد، به عنوان یک مایع غلیظ عمل می کند. این پدیده کریپ نامیده می شود. شرایطی مانند نقطه ذوب، نقطه یخ زدایی، چگالی، فشار و تغییرات دما در تشکیل جاذبه های طبیعی نمکی در ایران موثر هستند.

اجزای تشکیل دهنده کوه های نمکی

جاذبه های طبیعی نمکی در ایران اشکال مختلفی دارند. هر کوه نمکی شامل یک هسته مرکزی فشرده است. قسمتی که مرکز را احاطه می کند، از سنگ های رسوبی محلی تشکیل شده است. در بیشتر جاذبه های طبیعی نمکی در ایران ، سطح بالایی به وسیله لایه های رسوبی پوشیده شده است و این لایه ها به عنوان پوشش سنگی شناخته می شوند. در بعضی از آ نها، ضخامت پوشش سنگی به چند صد متر می رسد. بعضی دیگر از آن ها پوشش سنگی ندارند.

به عنوان مثال، کوه نمکی قم که در شمال ارتفاعات زنگر در منطقه قم قرار گرفته است، پوشش سنگی ندارد. سنگ پوشش عموماً شامل آهک، گچ و آنهیدریت است. در بعضی موارد، سنگ پوشش شامل رسوبات مواد گوگردی نیز می باشد.

اشکال جاذبه های طبیعی نمکی در ایران

جاذبه های طبیعی نمکی در ایران می توانند به شکل خمیدگی های نمکی، کوهستان نمکی، موج نمکی، انباره نمکی و غیره باشند. شکل کوه های نمکی متغیر است. دیوارهای بسیاری از جاذبه های طبیعی نمکی در ایران دارای شیب بالایی حدود 80 تا 90 درجه به سمت بیرون هستند. کوه های نمکی هم تراز نادر هستند و بسیاری از آن ها نامتقارن هستند.

علاوه بر این، در بیشتر جاذبه های طبیعی نمکی در ایران، شیب دیوارها در جهات مختلف متغیر است. مقطع عرضی بیشتر کوه ه ای نمکی نزدیک به دایره است و گاهی بیضی شکل است. توسعه افقی این کوه ها بسیار متغیر و اغلب چند کیلومتر است.

انواع کوه های نمکی

جاذبه های طبیعی نمکی در ایران بر اساس حجم و توسعه به سه دسته تقسیم می شوند:

کوه های نمکی کم عمق: سطح بالایی این کوه ها کم تر از یک کیلومتر از سطح زمین فاصله دارد که بیشتر کوه های نمکی ایران هم در این دسته قرار دارند.

کوه های نمکی با عمق میانه: سطح بالایی آن ها بین 1 تا 1.5 کیلومتر از سطح زمین فاصله دارد.

کوه های نمکی عمیق: فاصله آن ها از سطح زمین بیش از 1.5 کیلومتر است. بعضی از کوه های نمکی بیش از 3000 متر زیر سطح دریا قرار دارند.

مشهورترین جاذبه های طبیعی نمکی در ایران

کوه های نمک ایران در شهرستان ها و منطقه ها مختلف کشور قرار دارند. بعضی از دیدنی تری کوه های نمکی ایران عبارتند از:

کوه نمک قره آغاج

این ساختار نمکی در فاصله 65 کیلومتری از شهر میانه، 70 کیلومتری از هشترود و 193 کیلومتری از تبریز قرار گرفته است و رنگ های قرمز و خاکستری روی بدنه آن دیده می شود.

کوه نمک خواجه

این ساختار نمکی در شهر تبریز قرار گرفته است. معدن باز در داخل کوه قرار گرفته است و رنگ های بنفشه ای، قرمز و خاکستری در آن دیده می شود. کوه نمک خواجه دارای معادن نمک عظیمی است که در چندین طبقه پشت هم قرار گرفته اند. این کوه دارای چشم انداز های چشم نوازی است که به علت رنگ های متنوع و شکل های طبیعی خاص خود مجذوب کنندهیت زیادی دارند.

کوه نمک تبریز

این ساختار در هشت کیلومتری شمال شهر تبریز قرار گرفته است. رسوبات نمک رنگ آن را به صورت صورتی، خاکستری و قهوه ای تغییر داده اند. کوه نمک تبریز دارای یک چشم انداز بی نظیر است که ترکیبی از رنگ های آبی و سفید را به نمایش می گذارد. این چشم انداز به خاطر شکل های هندسی شوره ها و نمک های رسوبی بسیار زیبا هستند

کوه نمک کنارسیاه

این ساختار نمکی در فاصله 90 کیلومتری جنوب شرق شیراز و 20 کیلومتری جنوب غرب شهر فیروزآباد قرار گرفته است. از جاده فیروزآباد-جم-عسلویه می توان به کوه نمک کنارسیاه دسترسی داشت. در اطراف کوه نمک چند رودخانه فصلی نیز وجود دارد.

کوه نمک قم

این ساختار نمکی در فاصله 15 کیلومتری از جاده قم به جعفریه قرار گرفته است. این کوه نمک به عنوان یکی از دیدنی ترین جاذبه های طبیعی نمکی در ایران شناخته می شود. تاریخچه زمین شناسی کوه نمک قم به شصت میلیون سال پیش بر می شود. این ساختار تنها کوه نمک هم تراز در دنیا است. بعلاوه یک دریاچه کوچک در داخل آن وجود دارد. در این کوه نمک، بلورهای نمک به شکل تیره و رشته ای شکل گرفته اند و توسعه شمالی آن تا سه کیلومتر ادامه دارد.

کوه نمک نهند

این ساختار نمکی بزرگ در فاصله 10 کیلومتری شمال غرب روستای تازه کند در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است. این کوه به رنگ های قرمز و خاکستری است و جهت آن از شمال غربی به جنوب شرق یو بزرگ ترین کوه نمک در آذربایجان است.

کوه نمک باغ بهزاد

این ساختار نمکی یکی از کوه نمک های معروف ایران است. این جاذبه های طبیعی نمکی در ایران در استان چهارمحال و بختیاری و جنوب شهر لردگان قرار دارند. رنگ های آن ها قرمز و خاکستری هستند. بعلاوه سنگ آهک و نمک به صورت فراوان در ساختار آن ها وجود دارد.

کوه های نمک هرمز

این جاذبه های طبیعی نمکی در ایران جزایر کوچکی در خلیج فارس هستند.. نواحی مختلف این کوه های نمک را رنگ های متنوعی از قبیل قرمز، زرد، نارنجی، قهوه ای، عنبری، سبز و خاکستری تشکیل می دهند.

کوه نمک منور

این ساختار نمکی در استان آذربایجان شرقی، در روستای منور در منطقه شبستر قرار گرفته است و در آن رنگ های بنفش، خاکستری و قرمز دیده می شود. کوه نمک منور دارای محیطی وسیع و مسطح است که تشکیلات نمکی مختلفی را در خود جای داده است. در این کوه شکل های نمکی فراوانی وجود دارد که به علت رنگ های طبیعی خارجی و داخلی، منظر ه ای بسیار زیبا و شگفت انگیز را به وجود آورده اند.

کوه نمک مالها

این معدن و کوه نمک در استان سمنان قرار گرفته است. معدن آن منبع نمک و عایدی برای مردم همدان، کرمانشاه، سمنان و غیره است. ایران و در استان کرمان است. این کوه دارای معدن نمک عظیمی است که به علت رنگ های طبیعی زیبا و شکل های خاص خود، گردشگران بسیاری را به خود جلب می نماید. کوه نمک مالها دارای شکل های خاصی از نمک است که به علت روشنی رنگ های طبیعی آن ها، چشم انداز ای بسیار زیبا و شگفت انگیز را به وجود آورده اند.

کوه نمک انگوران

این ساختار نمکی بلدترین کوه نمک از سطح دریا با ارتفاع 1000 متر است. لایه های نمک در این کوه خم شده اند. این کوه نمک در غرب بندرعباس و در روستای انگوران قرار گرفته است.

کوه نمک گچین

یک دیگر از ساختارهای نمکی بندرعباس در روستای گچین قرار گرفته است. نمک های این کوه نمکی دیدنی هم خم شده اند. کوه نمک گچین یکی از منطقه ها زیبای جنوب ایران است و در استان هرمزگان قرار گرفته است. این کوه دارای معادن نمک و گچ عظیمی است که به علت شکل های طبیعی شگفت انگیزی که در آن وجود دارند، از اصلی ترین جاذبه های طبیعی نمکی در ایران در منطقه به شمار می ورد.

کوه نمک پل

این ساختار نمکی در بندرعباس قرار گرفته است و در 4 کیلومتری بندرپل است. بلورهای نمک در سراسر شیب های این کوه به راحتی دیده می شوند. رنگ اصلی آن قرمز است.

کوه نمک لارک

یکی دیگر ساختارهای نمکی طبیعی در بندرعباس، معدن نمک لارک است. در طول سال های متمادی رسوبات نمک، اینجا را به یکی از دیدنی ترین جاذبه های طبیعی نمکی در ایران تبدیل نموده اند.

کوه نمک جاشک

گنبد نمکی جاشک، کوهی از نمک است که در سمت شمالی کوه جاشک با ارتفاع هزار و سیصد و پنجاه متر در انتهای جنوبی کوه های زاگرس واقع شده است. این گنبد نمکی دوازده کیلومتر طول و چهار و نیم کیلومتر عرض دارد و در مساحتی حدود سه هزار و ششصد و پنجاه هکتار گستره شده است.

کوه نمکی جاشک در بین دو بخش بردخون و کاکی و در میان شهرستان های دیرویی و دشتی واقع شده است. این گنبد نمکی در صد و چهل و چهار کیلومتر جنوب شرقی بندر بوشهر، شصت کیلومتری خورموج و پانزده کیلومتر کاکی، در استان بوشهر قرار گرفته است.

کوه نمک جزیره هرمز

این تپه نمکی در رنگ های قرمز، خاکستری و سبز قابل مشاهده است و منبع غنی برای صنایع مختلف است. این کوه دارای شکل های زیبایی از نمک و شوره است که به علت رنگ های خاص و شکل های دیدنی خود، برای گردشگران بسیار مجذوب کننده هستند.

کوه نمک جزیره هرمز دارای شکل های متنوعی از نمک و شوره است که به علت شکل های هندسی و رنگ های زیبایی که در آن ها وجود دارند، چشم انداز ای بسیار شگفت انگیز را به وجود آورده اند. بعلاوه در کوه نمک جزیره هرمز، آب های شور و دریاچه های نمکی وجود دارد که جایگاه مهمی در فراوری نمک دارند.

کوه نمک کرمستیج

این پدیده طبیعی که یکی از جاذبه های طبیعی نمکی در ایران به شمار می رود در استان فارس و شهر لار قرار گرفته است. توده های نمکی در این منطقه به شکل چاه های بزرگ و غارهای زیبا تبدیل شده اند.

کوه نمک بازنجان

این ساختار نمکی در استان کرمان قرار گرفته است و صفحات نمکی در آن به شکل تپه های دایره ای شکل در آمده اند.

گنبدهای نمکی خرسین

گنبدهای نمکی خرسین در منطقه سیاهو در استان هرمزگان قرار دارند و دارای غارهای نمکی طولانی معروی هستند.. شکل های مختلفی از نمک در این گنبد نمکی شکل گرفته است. غار نمکی خرسین دارای ویژگی های منحصر به فرد با منظره ها شگفت انگیز، آبشار نمکی و ستون های نمکی بزرگ است.

کوه نمک دربست

این ساختار نمکی در شهر بندرعباس قرار گرفته است و در محیطی دایره ای قرار گرفته است. در این معدن مهم، بلورهای نمک و اکسید آهن یافت می شود.

کوه نمک خرموج

این ساختار نمکی در شهر خرموج استان بوشهر قرار گرفته است و دارای جریان های زیبایی در اطراف آن است. به علت عدم قابلیت عبور از این منطقه، دسترسی به این معدن سخت است.

روستای نمکی پُتاش

روستای نمکی پتاش، نزدیک شهر خور در استان اصفهان، یک از زیباترین و دیدنی ترین جاذبه های طبیعی نمکی در ایران است. این روستا، در شمال مجتمع معدنی پتاش واقع شده است و برای مسافرانی که در پی سفر به بیابان مرکزی ایران هستند، جاذبه های بسیاری را ارائه می دهد.

روستای نمکی پتاش، سوئیت های آماده اقامت، رستوران ها و قهوه خانه ها، زمین های ورزشی و سونا و حمام های گرم هم دارد که به گردشگران فرصتی برای زندگی در قلب بیابان را می دهد. تقریباً تمامی ساختمان های روستا سفید هستند و برای جذب بیشتر گردشگران خارجی و داخلی، تاسیساتی نظیر دریاچه قایقرانی و هتل در آینده نزدیک برنامه ریزی شده است.

یکی از جاذبه های طبیعی روستا، آبشار نمکی پتاش است که با یک ارتفاع 25 متری و چشم انداز ای چشم نواز، در طول سال به وسیله تعداد زیادی از گردشگران استقبال می شود. مجتمع معدنی منطقه، اولین معدن پتاش در ایران و بزرگ ترین منابع پتاش در غرب آسیا را داراست.

کلام آخر

تعداد جاذبه های طبیعی نمکی در ایران بسیار زیاد است. در واقع کوه های نمکی به خودی خود پدیده نادری در دنیا نیستند، اما تعداد بسیار بالای این جاذبه ها در کشور ایران بی نظیر است. در هیچ نقطه ای از دنیا، این تعداد از گنبدهای نمکی مشاهده نمی شود. تنها در جنوب کوه های زاگرس، بیش از 130 گنبد نمکی وجود دارد. گنبدهای نمکی ایران به لحاظ تنوع، شکل و روش شکل گیری و توسعه منحصر به فرد هستند.

به علت ساختار جغرافیایی خود، ایران در بیشتر منطقه هاش کوه ها و تپه های نمکی دارد. کوه های نمکی که در این راهنما به آن ها اشاره شد، تنها چند نمونه از جاذبه های طبیعی نمکی در ایران هستند. بیشترین تعداد این پدیده های طبیعی ایران در جنوب کشور واقع شده اند.