چرا پس از لاغری، دوباره چاق می شویم؟ - مجله گذر عمر

برخلاف باور عمومی چاقی یک انتخاب نیست و به عوامل متعددی مثل بیولوژی، محیط و دیگر معیار ها وابسته است. اما چرا پس از مدتی کاهش وزن، دوباره وزن اضافه می کنیم؟

براساس باوری گسترده، 95 درصد از روش های کاهش وزن نتیجه بخش نیستند؛ اما این فرضیه حقیقت ندارد. پیشرفت در درمان های رفتاری (مثل درمان رفتاری شناختی) چاقی و دارو های کاهش وزن به معنی وجود روش های متعددی برای کاهش وزن است.

درواقع، کاهش وزن بخش آسان ماجرا است. مشکل اینجا است که وقتی از رژیم غذایی خارج می شوید یا مصرف داروی لاغری را متوقف می کنید، وزن شما به طور ثابت بازمی شود.

به بیان دیگر، نمی توان گفت رژیم های غذایی و دیگر درمان های چاقی بی فایده هستند. براساس پژوهشی که در Lancet Public Health منتشر شد، پژوهشگر ها پنج سال پس ازآن که شرکت کنندگان در یک برنامه WW (با نام سابق Weight Watchers) 12 تا 52 هفته ای شرکت کردند، به بررسی آن ها پرداختند. گرچه به طور میانگین وزن افراد بازگشته بود، بخشی از کاهش وزن (تقریباً 2 کیلوگرم) تا پنج سال ثابت مانده بود.

حتی این بازه زمانی کاهش وزن می تواند به شکلی پایدار ریسک ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و دیگر بیماری های مرتبط با اضافه وزن را کاهش دهد؛ اما برای افراد مبتلا به چاقی، بازگشت وزن می تواند اعتمادبه نفس آن ها را کاهش دهد. معضل چاقی امروزه این گونه تفسیر می شود که اشخاص مسئول چاقی خود هستند و به همین دلیل شکست روش های درمانی به معنی شکست فردی تفسیر می شود؛ اما این دیدگاه حقیقت ندارد.

مغز شما نمی خواهد وزن کم کنید

دلایل زیادی برای چاقی مجدد وجود دارند. در درجه اول، مغز از کاهش وزن متنفر است، زیرا کاهش وزن را به معنی کاهش شانس بقا تفسیر می کند، به همین دلیل هر کاری می کند تا وزن شما برشود.

با کاهش وزن، مغز هم سرعت سوخت وساز بدن (سرعت سوزاندن کالری) را کاهش می دهد. واقعیت این است که اگر دو نفر دارای وزن یکسان باشند، یکی از آن ها وزن ثابت داشته باشد و دیگر به تازگی وزن کم کرده باشد، مورد دوم باید غذای کمتری بخورد تا همان وزن را حفظ کند.

درواقع هورمونی که از چربی لپتین ترشح می شود، نقش پررنگی در این روند ایفا می کند. یکی از نقش های کلیدی لپتین این است که به مغز اطلاع می دهد چه اندازه چربی در بدن شما وجود دارد.

هر چقدر اندازه چربی بیشتری داشته باشید، لپتین بیشتری تولید می شود؛ بنابراین وقتی وزن کم می کنید، بدن شما افت لپتین را احساس می کند. براساس یافته های هیجان انگیز، اگر بتوانید لپتین کافی را به گونه ای کنترل کنید که مغز فریب بخورد و تصور کند وزن زیادی کم نکردید، بسکمک از تغییرات مرتبط با کاهش وزن قابل کنترل خواهند بود.

علاوه بر علت های بیولوژیکی، ترکیبی از معیار های فیزیولوژیکی، اجتماعی، محیطی و مالی بر چاقی تأثیر می گذارند. اغلب این معیار ها در طول درمان های کاهش وزن، برطرف نمی شوند.

افراد مبتلا به چاقی که وزن از دست داده اند ممکن است با غذا های کم ارزش ازنظر تغذیه ای احاطه شده باشند که صرفاً به علت قیمت مناسب، تبلیغ می شوند. فعالیت های اجتماعی اغلب متمرکز بر غذا هستند. برای مثال جشن هایمان را همراه با غذا برگزار می کنیم، مراسم تدفین همراه با غذا است و از غذا برای هر دو شرایط آسایش و پاداش استفاده می کنیم. خوردن غذای کمتر مستلزم تلاش های قابل توجهی است.

درمان های رفتاری چاقی مثل برنامه های گروهی اجتماعی یا درمان رفتاری شناختی به مدیریت عوامل تأثیرگذار بر چاقی کمک می کنند. عوامل استرس زا و اتفاق های مختلف، عادت ها و روتین های سالم کاهش وزن را مختل می کنند، از سویی دارو ها محرک های بیولوژیکی را هدف قرار می دهند. عمل جراحی هم بر محرک های بیولوژیکی تأثیر می گذارد، اما بیولوژی به مبارزه خود ادامه می دهد.

درمان دائمی

نمی توان انتظار داشت روشی به یک باره به کاهش وزن دائمی بینجامد. اگر مثال داروی فشار خون بالا را در نظر بگیرید که بسیار هم مؤثر است، نمی توانید با رسیدن فشارخون به حالت نرمال مصرف دارو را متوقف کنید، زیرا دوباره به همان حالت بازمی شود.

همین مسئله برای درمان های کاهش وزن هم صحت دارد؛ بنابراین بهتر است چاقی را به عنوان عارضه ای عودکننده و مزمن در نظر بگیرید. افراد مبتلا به چاقی نیاز به دسترسی طول عمری به درمان و حمایت دارند؛ بنابراین به جای رها کردن گزینه های درمانی مؤثر صرفاً به علت بازگشت وزن، باید به صورت پیوسته و منظم این روش ها را دنبال کرد. به طورکلی، عارضه های مزمن نیازمند درمان های همیشگی هستند.

براساس باور عمومی جامعه، چاقی مسئله ای ساده است: کم غذا بخور و بیشتر فعالیت کن؛ بنابراین به باور آن ها باید افراد مبتلا به چاقی را شرمسار کرد که لاغر شوند. بااین حال، افراد چاق لزوماً بد، تنبل یا از لحاظ اخلاقی بی مصرف نیستند. آن ها با بیولوژی و محیط اطراف خود مبارزه می کنند. پس به یاد داشته باشید که چاقی یک انتخاب نیست.

منبع: برترین ها