تدوین استاندارد ملی سنجش ایمنی ترکیبات نانو مواد - مجله گذر عمر

به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرنگاران به نقل از ستاد نانو، نود و نهمین اجلاسیه کمیته ملی استانداردهای فناوری نانو به صورت مجازی برگزار و استاندارد فناوری نانو - ملاحظات برای انجام مطالعات توکسیکوکینتیک با نانومواد تصویب و آماده انتشار شد.

نانو مواد خانواده ای از مواد شیمیایی هستند که مانند هر ماده شیمیایی دیگری می توانند طیف وسیعی از سمیت را ایجاد نمایند و علم توکسیکوکینتیک می تواند به سنجش ایمنی ترکیبات از جمله نانومواد با شناسایی ارگان های بالقوه هدف و پتانسیل پایداری در ارگان ها یاری کند، برای ارزیابی اینکه آیا یک نانو ماده رفتاری متفاوت با یک نانوماده مشابه یا ماده توده ای با ترکیب بندی شیمیایی مشابه دارد، استفاده گردد و جذب، توزیع، سوخت و ساز و دفع ترکیبات خارجی در بدن را با گذشت زمان توصیف کند.

این علم بعلاوه مواجهه را با دوز داخلی مرتبط می نماید؛ بنابراین، یکی از ابعاد کلیدی برای سمیت است. ضمن آنکه در طراحی مطالعات هدفمند سمیت و شناسایی پتانسیل ارگان های هدف یاری خواهد نمود و اطلاعات مربوط را برای توجیه یا چشم پوشی از مطالعات سمیت فراهم می نماید.

مجموعه قابل توجهی از مقالات پژوهشی منتشر شده، دستورالعمل های ملی و بین المللی، راهنماها و استانداردهای ملی و بین المللی در خصوص استفاده از روش های توکسیکوکینتیک به منظور مطالعه سرنوشت مواد شیمیایی در بدن وجود دارد. اما هیچ یک از آن ها به نانومواد به صورت مجزا نمی پردازند و بعضی حتی نانومواد را به طور خاص مستثنی می نمایند. به اسم مثال، استاندارد ملی ایران به شماره 21480 با اسم آزمون سمیت مواد شیمیایی - آنالیز توکسیکوکینتیک - راهنما در خصوص توکسیکوکینتیک، توضیح مفصلی را برای ارزیابی مشخصات توکسیکوکینتیک مواد شیمیایی ارائه می دهد، اما به طور شفاف بیان می نماید که این راهنما برای آزمایش نانومواد درنظر گرفته نشده است، زیرا توکسیکوکینتیک نانومواد با یون ها و مولکول های محلول و ذرات عظیم فرق دارد.

علاوه بر این، مدل های توصیف شده برای نانومواد مناسب نیستند، زیرا فرآیندهای حاکم بر توزیع نانوذرات با مواد حل شده (مولکولی و یونی) که در راهنماهای فعلی ذکر شده اند، متفاوت هستند. از همین رو، علاوه بر رهنمودهای موجود، رهنمودهای تازه یا اطلاعات تکمیلی خاص در خصوص نانومواد ضروری هستند.

در این راستا در نود و نهمین اجلاسیه کمیته ملی استانداردهای فناوری نانو استاندارد فناوری نانو - ملاحظات برای انجام مطالعات توکسیکوکینتیک با نانومواد تصویب و آماده انتشار شد.

به نقل از ستاد نانو، این استاندارد، سابقه و اصول مطالعات توکسیکوکینتیک مربوط به نانومواد را توصیف می نماید. این استاندارد ملی با مشارکت متخصصانی از دانشگاه، پژوهشگاه، شرکت های خصوصی فعال در حوزه ایمنی و کارشناسان ستاد توسعه فناوری نانو تدوین شد. منبع مورد استفاده برای تدوین آن، استاندارد بین المللی ISO/TR 22019 است که در سال 2019 به وسیله سازمان بین المللی استاندارد (ایزو، ISO) منتشر شده بود.