استاد ادبیات یا استاد سیاست؟! - مجله گذر عمر

روحانیون کلیسای کاتولیک روسیه، اولین کسانی بودند که متوجه برنامه های انجمن علیه تزار شدند؛ آن ها تزار را در جریان گذاشتند. سال 1822 م بود که تزار حکم غیرقانونی بودن این انجمن را صادر کرد. اما فعالیت های آن ها همچنان در خفا ادامه داشت، اما این بار کاملا محرمانه. سه سال بعد این ماجرا، تزار مرد و این بار جانشین او نیکلاس بود که بر اریکه قدرت تکیه می زد.

از سویی برخی خواص همچنان با برنامه و پشتکار علیه تزار پیش می رفتند. آن ها بسیار سازمان یافته حرکت می کردند، خصوصا در ارتش. تا بدانجا که هوادارانی را در ارتش همراه خود داشتند. 14 دسامبر سال 1825 کاخ تزار در سنت پترزبورگ شاهد واقعه ای تاریخی بود. شورشگران که حتی سربازانی نیز در بین آن ها بود با نظامیان درگیر شدند و در نهایت آشوب گران شکست خوردند. رهبران گروه دستگیر شد و 5 تن از آن ها اعدام شدند.

ولی این ظاهر قضیه بود، هیچ یک از اعضای گروه ماسون نبودند. اما خواصی که افسران، نخبگان، روشنفکران و نویسندگان در راس آن بودند عضویت همان لژ هایی را داشتند که تزار ممنوع کرده بود. یکی از این شخصیت های برجسته، نویسنده و چهره ای جهانی است.

زندگی شخصی او نیز همچون شخصیت ادبی و سیاسی اش در هاله هایی از اسرار است. بله، الکساندر پوشکین، استادی که جهانی کتوم و زندگی کوتاهش با راز هایی بزرگ گره خورده است. اگر چنانچه تقدیر بیشتر با او مدارا می کرد، روسیه و همچنین جهان، تاریخ دیگری را بر روی پرده های زمان می دید. مردی که کمتر کسی چه در آن زمان و چه اکنون، به راستی او را شناخته اند.

هدف او در آثارش ایجاد تغییر در جامعه و همچنین جهان بود. پرده آخر زندگی این استاد نیز به بزرگی اهدافش، غریبانه بود؛ او بااندوهی بزرگ چشم در چشم مرگ شده بود. درد عاطفی ناشی از ارتباط همسرش با افسر فرانسوی، بسی بیشتر از زخمی بود که در دوئل با آن افسر برداشته بود؛ دوئلی که به پیشنهاد پوشکین و برای دفاع از حیثیتش بود. پوشکین رفت، ولی جهانیی که او متصور بود، همچنان هدف و شاید رویای برخی اساتید است.